مهاجرت و تاب آوری Immigration and Resilience

مهاجرت شاید یکی از شاخص ترین نقاط عطف زندگی بشر باشد که می تواند توانهای ذخیره شده او را به محاق برد. در این مرحله بسیار بحرانی از زندگی که مستلزم پوست انداختنی دوباره است و از نو رستن، همه انسانها به یک گونه سر برنمی آورند. در رویارویی با چالش های مهاجرت برخی افراد بسیارآسیب پذیربوده وبه سرعتدرهم می شکنندوبرخی دیگر اما آرام، منطقی، صبور و مطمئن با بحرانها رو به رو شده به خوبی از پس آنها برمی آیند. شاید گاه به گاه از خود پرسیده ایم به راستی ای نتفاوت آشکار ازکجاناشی می شودوعلت آن چیست؟

“تاب‌آوری” پاسخ روانشناسی مثبت گرابه این پرسش است 

و اما تاب‌آوري چیست؟ تاب آوري ظرفیتی ویژه براي مقاومت دربرابراسترس وفاجعه و بحران است. روانشناسان مثبت گرا که به جاي پرداختن به نابهنجاري ها و اختلال ها، بر توجه بیشتر به توانمندي ها و استعدادهاي انسان تأکید دارند،همیشه سعی کرده اندکه این قابلیت انسان رابراي سازگاري وغلبه برخطرها و سختی هاافزایش دهند. با وجود توانایی به “نام تاب آوری” افرادوجوامع می توانند حتی پس ازمصیبتهاي ویرانگربه بازسازي دوباره زندگی خودبپردازند. تاب‌آ‌وري معادل واژه انگلیسی Resilience است. در فرهنگ لغت این واژه خاصیت کش سانی، بازگشت پذیري وارتجاعی معناشده است، ولی درمتون بهداشت روانی معادل گویاتري دارد و آن به معنای به معناي توانایی مقابله با شرایط دشوار و پاسخ انعطاف پذیربه فشارهاي زندگی روزانه است. به بیان گسترده ترتاب آوری نه تنها شامل توانایی دربرقراي تعادل زیستی روانی درشرایط دشواراست بلکه درعمق معناي آن،شرکت وحضورفعال وسازنده درمحیط پیرامون نیزمی باشد.

ویژگی های تاب آوران: برخورداري ازهوش ومهارت عقلانی و نیزتوانائی درهوش هیجانی توانایی در صمیمیت وگسستگی (پیوستن و جدایی) توانایی درمفهوم پردازيموضوعات متعدد، تفکر شبکه ای و قدرت درک هم زمان چندین موضوع با هم اعتقاد عمیق به زندگی و حق زنده بودن حافظه مثبت گرا یا توانایی یادآوريوفراخوانی اشخاص وموضوعات خوب ونگهدارين مادهاي خوب درذهن در ارتباط بودن و لمس عواطف و هیجانات خود و دیگران بجاي انکار و سرکوب آنها هدفمندی در زندگی توانائی جذب واستفاده ازحمایتهای اجتماعی تواناییدرنظرگرفتن احتمالات درزندگی توانایی کمک به دیگران برخورداريا زخزانه عاطفی یا استغنای عاطفی ابتکار و خلاقیت نگاه نوعدوستانه نسبت به انسانها برخورداري ازظرفیت تبدیل درماندگی آسیب رسان به درماندگی آموخته شده با توجه به ویژگی های ذکر شده میتوان گفت که:تابآوري”فرایندي پویااست که درآن تأثیرات محیطی وشخصیتی درتعاملی متقابل بریکدیگراثرمیگذارند

نقش تاب آوری در توفیق مهاجران با توجه به مطالب عنوان شده و بررسی احوال مهاجران موفق چنین برمی آید که شاید تاب آوری مهمترین وِیژگی درانسان مهاجر است که می تواند به او در شرایط سخت، دشوار و غیر قابل پیش بینی مهاجرت کمک کند تا دوباره برخواسته و از نو بسازد. افرادی که دارای توان “تاب آوری” هستند بعد از ورود به کشور میزبان به دنبال یافتن دوستان جدید و افرایش شبکه ارتباطی خود هستند. آنها با توجه به دید مثبت نسبت به خود و توجه به نقاط قوت خود و محیط در پی آنند که در شرایط سخت با تکیه به توانایی های بلقوه راهی تازه بگشایند. آنهابا مدیریت بهینه هیجانات خود و توان حل مسئله قادر هستند که گره هایی که از نظر خیلی ها ناگشودنی است باز نمایند. آنها بدون از دست دادن کنترل هیجانات برخود مسلط هستند. از آنجایی که این افراد دید مثبت نسبت به خود، محیط و آینده دارند به دنبال کشف منابع تازه برآمده و به موقع طلب کمک می کنند. عدم حس قربانی بودن و انعطاف پذیری به آنها این امکان را می دهد که در صورت دست نیافتن به خواسته ها و اهداف، راههای جایگزین یافته و به جای حسرت خوردن برای گذشته با توان بیشتری به جلو حرکت کنند. مقابله بااسترسازراه سالم که جزو ویژگی انسانهای تاب آور است، به آنها دراجتناب ازراهبردهاي مقابله اي مضرمانندرفتارهای خود تخریبی، یاری می رساند و باعث می شود که آنها بتوانند فشارهای روانی را از طریق سالم مدیریت کرده و دچار رفتارهای خود شکنانه و دیگر آزار نشوند. این افراد ضمن این که به حل مشکلات خود مشغول هستند هرگز دیگران را از یاد نمی برند لذاست که با دستگیری از دیگران و همدلی با آنها حس انسان دوستی خود را گسترش داده نشاط را در سطح جامعه می گسترانند که پیامد آن یافتن دوستانی پایمند و وفادار است. در نهایت این که مهاجرتاب آور با داشتن اهداف و معنای با ارزش برای زندگی همه تلاشها و رنجهای خود را مفهومی با ارزش می بخشد لذا هرگز از پا نمی افتند چون هر قدمی و هر زحمتی گامی است به سوی هدفی عالی.

در نهایت این که: مهمترین نکته در مورد تاب آوری این است که تابآوريدرهرسن ودرهرسطحی می تواندشکل بگیردوسازهاي شناختی وقابل آموزش است یعنی تاب آوري پدیده اي ذاتی نیست. بلکه ازطریق تمرین،آموزش،یادگیري وتجربه حاصل میشود. پس اگرفکرمی کنیدخود یا اعضای خانواده تان تابآوري کمی دارید،می توانیدآنراتقویت کنیدومهارتهاي خودرابراي تابآورشدن پرورشدهید. بدین ترتیب در سرزمین غربت نه تنها خود را در هم شکسته و تنها نمی یابید بلکه سرفراز و پرغرور موفقیت و سربلندی خود را در جامعه ای که به آن تعلق یافته اید، جشن می گیرید.